De carnavalsdatum wordt berekend vanuit Eerste Paasdag. Pasen is bepalend voor de datum van de eerste carnavalsdag. Paaszondag is de eerste zondag na de eerste volle maan na het begin van de lente (21 maart), deze dag kan berekend worden aan de hand van het Oudin-algoritme. Ga dan zeven weken terug voor de eerste Carnavalsdag (of 40 dagen voor Eerste Paasdag). Carnaval begint officieel op zondag. Pasen kan op zijn vroegst op 22 maart zijn en op zijn laatst op 25 april.
Dit houdt in dat het vroegst mogelijke carnaval op 1 februari is, de laatst mogelijke datum is 8 maart.
Carnaval 2025 – 2 maart
Carnaval 2026 – 15 februari
Carnaval 2027 – 7 februari
Carnaval 2028 – 27 februari
Carnaval 2029 – 11 februari
Carnaval 2030 – 3 maart
Carnaval 2031 – 23 februari
Carnaval 2031 – 8 februari
Carnaval 2032 – 27 februari
Van oorsprong is carnaval een katholiek feest. Het feest duurt drie dagen en wordt gevierd voorafgaand aan Aswoensdag. Carnaval wordt dus gevierd op zondag, maandag en dinsdag. Na deze periode van uitbundig feesten volgt de vastentijd, die duurt tot Pasen.
Omdat de vastentijd na carnaval begint, is het van oorsprong echt een eetfeest. Je kunt het vergelijken met het Suikerfeest na de Ramadan, alleen komt het feest nu voor de vastenperiode, in plaats van daarna. Na het feest is dan voldoende tijd om Jezus te herdenken, die in die periode 40 dagen in de woestijn zat en daar vastte.
Het woord ‘carnaval’ komt waarschijnlijk van het Latijnse carne vale, ‘vaarwel aan het vlees’. In deze betekenis zou het woord verwijzen naar het begin van de vastenperiode. Ook zou het woord afkomstig kunnen zijn van het Latijnse carrus navalis, ‘scheepswagen’. Dit zou juist weer een verwijzing kunnen zijn naar de verschillende karren die tijdens carnaval door de straten trekken.
Qua viering komt ons carnaval het meeste overeen met het feest van de saturnaliën, een feest dat gevierd werd door de Romeinen. Dit feest draaide ook om verschillende optochten en veel eten en drinken. Bovendien zorgden mensen voor spetterende vermommingen én was er zelfs een soort prins Carnaval!